Zeugma: 2300 yıllık hikaye

Paylaş

Zeugma antik kenti

Bugün sizi çok uzaklara götüreceğim, bundan yaklaşık 2300 yıl önce kurulmuş bir kente gidiyoruz. Büyük İskender'in MÖ 300lü yıllarda, şimdi Gaziantep'in Nizip ilçesinin bulunduğu yerde, Fırat nehrinin kenarına kurduğu şehre, Zeugma'ya...




Zeugma-  o zamanki adıyla 'Selevkia Euphrates'  (Fırat'ın Silifkesi)- kuruluduğu zamandan kısa bir süre sonra büyük bir ticaret merkezi haline gelmiş. Doğu ve batı arasında ticaret yapan gemilerin geçiş noktasında bulunması kentin gittikçe daha da büyümesini ve zenginleşmesini sağlamış. Kent halkı o kadar zenginleşmiş ki, kendilerine büyük villalar yaptırıp buralarda yaşamaya başlamışlar. Hatta bu villaları zamanın büyük sanatçılarına  süsletmiş, duvarlarına, banyolarına, havuzlarının tabanına günümüzde mozaik sanatının en büyük, en çok renk kartelasına sahip dünyaca ünlü mozaiklerini işletmişler.

Böyle bir zenginlik içinde yaşayan kent, önce Roma imparatorluğunun topraklarına katılmış, bu dönemde şimdi herkes tarafından bilinen, 'köprü' anlamına gelen Zeugma adını almış. Daha sonra Sasainlerin, en son da MS 10. yy. sıralarına islam devletlerinin hakimiyetine girmiş. Tabi bu arada bir çok savaş görmüş, yakılıp yıkılmış, bir kaç büyük deprem geçirmiş. Sonra da, derin ve uzun bir uykuya çekilip, ortaya çıkarılacağı günü beklemeye başlamış...

 Uzun bir bekleyişten sonra, artık üzerinde Belkıs adlı bir köy kurulmuşken, tesadüfen ortaya çıkmış ve o çok değerli renkli mozaikleri, heykelleri, sütunları bir süre antika ve tarihi eser kaçakçıları tarafından yağmalanmış. Ta ki New York'lu bir gazeteci kendi ülkesinde, memleketimizdeki antik değerin korunmasınyla ilgili bir yazı yazıp ilgilileri uyandırana kadar. Bu yazıdan sonra 1992 yılında Zeugma antik kentini koruma çalışmaları başlamış ve bir kısmı GAP projesiyle sular altında kalacağı için kurtarma kazılarına başlanmış.

 Şimdi bu antik şehirden çıkarılan mozaiklerin ve diğer eserlerin tamamı  dünyaca ünlü Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesinde sergileniyor. Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi, dünyadaki en büyük mozaik müzesi olma özelliğine sahip. Müze Eylül 2011'de açıldı ve açıldığı ilk gün 3000 ziyaretçiye ev sahipliği yaptı. Giriş ücreti 8TL, müze kartınız varsa ücretsiz tabi ki.



Zeugma antik kentinden çıkarılan bronz Mars heykeli



Bu müzede ayrıca gizemli Çingene Kızı Gaia mozaği de sergileniyor. Bu mozaikteki portrenin herhangi bir çingene kızı olduğunu savunanlar da var, mitolojide ilk tanrı elementinin içinden çıktığı yeryüzü tanrıçası Gaia olduğunu savunanlar da. Hatta Büyük İskender olduğunu iddia edenler de var... Her kim olursa olsun, bu portre, savaşların, depremlerin, yağmaların ardırdan gelen ve yüzyıllar süren karanlıktan sonra gün ışığına çıkmış; kendisine bakan gözleri takip edebilen, 180 derece döndüğünü hissettiren gözleriyle müzenin en güzel yerinde bir camekanın içinde sizleri bekliyor...







Çingene Kızı